Door valpartijen in de bouw komen per jaar gemiddeld vijf mensen om het leven. Tientallen anderen houden aan een val blijvend letsel over. Ondanks intensieve controles door de inspectie SZW en zelfs het stilleggen van werken, worden verplichte en vrijwillige veiligheidsmaatregelen nog altijd onvoldoende nageleefd. Meestal is dit geen kwestie van onwil, maar vaker van onwetendheid en soms overmoed.
Arjan Hendriksen zet de aandachtspunten voor meer valveiligheid op een rij. Hendriksen is manager risicobeheersing bij Interpolis.
De gevaren van werken op hoogte
Bij een val van een keukentrapje kun je je al flink bezeren. Maar om een grens te trekken voor verplichte veiligheidsmaatregelen, heeft de (arbo)wetgever bepaald dat alles boven 2,5 meter geldt als werken op hoogte.
Vallen van ladders en steigers vormt hier verreweg het grootste gevaar. Maar ook openingen in de werkvloer en vallende voorwerpen maken geregeld slachtoffers. Werken op hoogte houdt ook een langere en soms moeilijke vluchtweg in bij calamiteiten. Met al deze omstandigheden moeten aannemers en uitvoerders rekening houden.
Valgevaar voorkomen
- Zorg er altijd voor dat er voldoende deugdelijke trappen, ladders en leuningen aanwezig zijn.
- Dek openingen in de werkvloer en de wanden op een stevige manier af, of plaats hekken.
- Houd de werkvloer schoon en opgeruimd om struikelen, uitglijden of verstappen te voorkomen.
- Plaats vangnetten om personeel en passanten te beschermen tegen vallende voorwerpen.
- Besteed extra aandacht aan steigers en bouwliften. Met name het punt waar de bouwlift aansluit op de steiger is vaak onveilig. Er behoren een hekwerk en sluitbomen aanwezig te zijn. De sluitbomen dienen ook als dubbele leuning.
In 2010 verrichtte de arbeidsinspectie een landelijke controle op honderden bouwliften en steigers. De helft van de bouwliften en maar liefst driekwart van de steigers bleek niet veilig te zijn opgebouwd en gebruikt. Hopelijk is de situatie nu sterk verbeterd.
Niettemin adviseer ik om steigers en bouwliften altijd te laten keuren door een inspecteur. Een scaff-tag of steigerkaart mag eigenlijk nergens ontbreken.
Persoonlijke veiligheidsmiddelen
Laat mensen zoveel mogelijk vanaf een veilige plek zoals een goedgekeurde steiger of een bordes werken. Als dit niet mogelijk is, gebruik dan een persoonlijk valbeveiligingssysteem. Dit kan een harnasgordel zijn met een valdemper. Dit systeem beschermt tegen, tijdens en na de val.
Het is wel belangrijk dat de gebruiker goede instructie heeft gekregen en met het systeem heeft geoefend. Ook moet het juiste bevestigingspunt gekozen worden om de valafstand zo klein mogelijk te maken.
Een andere oplossing is een vallijn die voorkomt dat iemand bij de rand kan komen, een fall restraint, of in elk geval voorkomt dat iemand tot op de grond valt, een fall-arrest. Ook bij deze systemen geldt: gebruik uitsluitend goedgekeurd materiaal.
Wil je meer weten?
Kijk dan hier of stuur een e-mail naar [email protected].
Arjan Hendriksen is manager risicobeheersing bij Interpolis. In een reeks bijdragen laat hij bedrijven zien hoe ze doordacht kunnen omgaan met risico’s. Interpolis is partnerexpert van Z24.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl